Lakuntzako Pikota

Pillekube. Lakuntzak XVI. mendean jaso zuen hiribildu izaera bere alkate eta almirantearekin eta, geroago, Nafarroako Erreinuko Gorteetan eserlekua lortu zuen.
Autonomia administratiboa eta udal-bizitza propioarekin batera justizia emateko ahalmena eskuratu zuen eta horrekin, pillekube erabiltzeko eskubidea.
Pillekube izan baino lehen, borreroek aizkoraz moztutako buruak bide ertzetan jartzen ziren, lurrean sartutako zutoin edo “pillekube” delakoen gainean.
Pillekube zigor edota heriotza tresna bat zen.
Akabatu edo zigortu behar zen pertsona burdinazko uztai eta kate batzuei lotzen zen, jendaurrean lotsarazteko eta zigor eredugarria jaso zezan. Lakuntzako pillekubeari dagokionez, ez da bere erabilera aipatzen duen dokumenturik aurkitu. 
Pillekube hau XVI. mendeko eraikina da eta izena “pika hitzetik datorkio”. Harrizko eskailera zentrokide batzuen gainean egitura karratu bat dago. Elizarantz begira dagoen aldean herriko armarria dago zizelkatuta. Abakoaren gainean lau lehoi irten ageri dira, gargolak balira bezala. Goialdean harrizko gailurra dute, burdinazko gurutze batekin errematatua.

 

Etxarri-Aranatzeko Andra Mari Ikastolako ikasleek egina.