San Migel Santutegia
San Migel in Excelsis santutegiak 1.000 urte baino gehiagoko historia du. Oraingo eraikina XII. mendeko lehen erdian egin zen, zegoen eraikin aurre erromanikoa handituta. Santutegia oso ezaguna da Aralarko erretaula dela eta, 2 x 1.14 metroko artelana.
Santutegian dugu, halaber, San Migelen zilarrezko irudia. Aingeruak hegoak zabalik ditu eta, aldi berean, gurutzeari eusten dio.
Teodosio Goņikoaren kondaira
Kondairak dioenez, Teodosiok deabruarekin topo egin zuen etxerakoan. Deabruak esan zion bere emazteak iruzur egin ziola morroiarekin. Gelara iritsi zenean ezpata sartu zion ohean zegoen bikoteari, bere gurasoak zirela konturatu gabe. Hori egiteagatik aita santuak zigortu egin zuen. Gurutze bat bizkarrean eta hankak kateekin loturik ibili beharko zuen mendian, katea hautsi bitartean. Baina egun batean dragoi bat agertu zitzaion, eta Teodosiok San Migeli deitu zion laguntza eske. Santuak dragoia hil eta Teodosio kateetatik askatu zuen. Eta han bertan Teodosiok santutegia eraikitzea erabaki zuen. Aipaturiko kateak ere bertan daude.
Etxarri-Aranatzeko Andra Mari Ikastolako ikasleek egina.