Oroimen historikoa jasotzea eta hausnartzea da; gure gizartean sendatu gabe utzi ziren zauri edo egoerak sendatzen eta sendotzen lagundu nahirik, beti ere kontuan hartuz izugarrizko lana egin dela isiltasunean mantendu nahi izan diren pasarteak azaleratzeko.
Iraganak gure egungo gizartean nola eragin duen hobe ezagutzea eta hiritartasunaren kontzientzia hartzea. Bertzalde, gizarteari ikusarazten saiatuko gara historia ez zutela gizonek bakarrik egin, eta hagitz beharrezkoa dela orain dela gutxi arte isilean gelditutako historiaren parte bat (emakumeek egindakoa) kontuan hartzea, gertakarien ikuspegi osoa izateko.
Ikastolako Memoria Historikoa taldea, irakasle, guraso eta batzordekideez osatua dago. Kooperatiba garenez, ikastolako partaide guziei laguntza eskatzen zaie. Landuko diren proiektuak garatzen ditu, jakina den bezala, horrelako proiektuek eremu desberdinetako pertsonak behar ditu.
Haur Hezkuntzatik hasi eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzaraino, gure ikasleek hainbat jardueretan parte hartzen dute. Hain zuzen, Ikastolak 1936-1939ko gerra eta Bigarren Mundu Gerra oinarri hartuta hainbat proiektu gauzatu ditu.
Hasteko, Beran, gerra garaian 1936ko abuztuaren 3an, Berako plazan bertako familia aunitz erbesteratuak izan zirela jakin dugu. Plazara deituak izan ziren eta bertan, Guardia Zibil batek ondorengoa erran zien: “¡A Francia, a Gipuzkoa o a fusilar!”. Gehienek muga pasatzea eskatu zuten baina zoritxarrez kamioietan goitu eta Gipuzkoarantz eraman zituzten. Familia horiek, emakumeak eta seme-alabak, herritik joan behar izan ziren. Hauek jasandako kalamidadeak ezagutu eta gizartearen polarizazioaz ere aritu gara, bi bando nagusien (matxinatuak, errepublikarrak) arteko desberdintasunak azpimarratuz garaiko gizartea hobe ulertu ahal izateko.
Argaitzeko harrobia (Oroimen historikoaren leku izendatua), Berako plazako eskultura eta Okalarreko (Bera) kontzentrazio esparrura bisita egin dugu.
Gero, 1936ko gerran erbesteratua izan zen Berako Isidoro Fagoaga Larratxe tenorearen biografia ezagutu dugu, pentsamendu kritikotik abiatuta Isidororen ibilbide profesional eta pertsonalean eragindako bi gerren, hau da, 1936ko gerra eta II.Mundu Gerra, antzekotasunak aztertu ditugu Europako eta Euskal Herriko Memoria Historikoari bere aitortza emanez.
Azkenik, Frantxia Haltzuet Altzateren bizipenen bitartez, Bigarren Mundu Gerrako testuinguruan oinarrituz, Europa zein Euskal Herriko egoera soziala, ekonomikoa eta politikoa XX.mende hasieran landu, Bidasoko erbesteratuen berri jakin dugu, gure ingurune hurbilaren historia ikasiz eta oroitzapenak iraunkorrak izan daitezen baliabideak sortuz.
Jarduera hauek osatzeko Euskal Herritik kanpo Gurs bisitatu dugu, kontzentrazio esparrua izandakoa, eta hango historiaren berri jaso dugu, Isidorok bertan izandako bizi baldintza tamalgarriak ezagutuz eta Frantxiak Ravensbrücken bizitakoarekin uztartuz.
Ikastola herritik herriarentzat sortua da eta hau horrela izanik, ikastolak herriari egiten dion ekarpenetako bat, prestatutako Memoria Historikoa zikloa da. Zikloa otsailaren 14an hasi eta apirila bitarte gauzatuko da.
Zikloak hiru atal ditu, hasteko Ezkabako ihesa, segidan Gernikako Bonbardaketa eta bukatzeko Berako Frantxia Haltzuet Altzate eta Comète sarea.
Frantxia Haltzuet Altzate beratarrak toki berezia izanen du programazio horretan. Comète sareko kidea izan zen, eta iheslariei laguntzen aritzeagatik, preso sartu zuten nazien kontzentrazio esparru batean. Han hil zen, 1945ean.
Mendi ibilaldia ez bertze, jarduera guziak ikastolako Altzateko eraikineko Areto Nagusian izanen dira.
Etorkizuneko biztanleak hezten ditugun momentutik Euskal Herriko eta bertze herrialdeetako historian jazotako gertakari latz zein garrantzitsu hauen lanketa ezinbertzekoa da jendarte demokratikoagoa lortzeko.
Proiektu hauekin, XXI. mendean sortutako pertsonen bizitzan guzi honek izan duen eta duen eragina eta Bera herriak ahantzien oroimenez urtero (2018an hasita) egiten duen omenaldiaren zergatia eta garrantzia azpimarratzen da, egia, justizia eta erreparazioaren garrantzia landuz.
_20191009131205Log.jpg)
