Gipuzkoako Bertsolari Txapelketan txapela jantzi berri duen Alaia Martinek aurreko batean bota zuen: “Kulturak ez du kultu handirik sortzen, sortzaile artean zenbat asmo, altxor, sen… Jakingo al dute haurrek Maurizia nor zen?”. Ikastola bezala, Jasok euskal kulturaz eta euskal kulturaren transmisioaz agertu nahi izan du bere kezka eta harago joan, izan ere, ikasleei ezezik, bertako familiei zein interesa duen inori ahalegin horretan eragin nahi die.
Irudiko luke, gure eguneroko bizitza gauza bat dela eta euskal bizitza beste bat. Ordea, kultura ez da gizartetik kanpo hodeietan dabilen zerbait folklorikoa, gizartearen agerpena baizik.
Horregatik, denok geureganatu dezagun euskal kulturaren arlo bat, bederen, euskal kulturaren esparrua zabaldu dezagun jaio da Jaso Irakurle Kluba eta ekimen berri bati ekin dio 24-25 ikasturte honetan.
Ez da ohikoa ikastola batek literatur kluba antolatzea eta, are gutxiago, ohikoa ez den literatur kluba, izan ere, jenero desberdinak (dibulgazioa, narrazioa, bertsolaritza, album ilustratuak, poesia, kazetaritza) lantzen dituzten obrak irakurri, landu eta aurkezten ari dira ikasturtean zehar, irailean hasita eta maiatza bitartean, asteazkenetan, arratsaldeko 16:30ean.
Hauxe eszena emankorra: sortzaileak eta haien obrak
Hilean behin egile gonbidatuak gerturatzen ari dira Jaso Ikastolara (abenduan izan ezik, idazlearen ondoeza zela-medio, eta parte hartzen ari dira solasaldietan). Autore batzuk Jaso Ikastolarekin lotura izan dutenak dira, besteak beste, Xamar (Orhipean) edo Aingeru Epaltza (Mendi-joak); beste batzuk ikastolako irakasleak dira, adibidez, Letizia Salcedo (Pequeño diccionario sentimental), Alfontso Gartziandia (Itsu kolpeka) edo Izaskun Etxeberria (Esaten ez den guztian); ikastolako ikasle ohia den Itziar Benede komunikatzailea (Euskal kultura euskal hedabideeetan saioa) edo idazle nafar ezagunak: Inma Errea (euskal poesiaz), Dani Martirena (albun ilustratuak: Cosimoren katiuskak eta Amonarenean kea) eta Mikel Taberna (bertsolaritzaz).
Letizia Salcedok bere ahizparekin eta Liebana Goñi ilustratzailearekin batera sortutako Pequeño diccionario sentimental: 57 palabras para empezar a amar el euskera liburuari dozena bat hitz gehitu zioten saiora bertaratu ziren irakurleek. Euskarari lehenengo hurbilketa gozoa eskaini zuen, dudarik gabe: familia erdaldunak euskarara hurbiltzeko modua, euskarari beldurra kentzeko bidea.
Eta dibulgazioa… euskal kulturaren transmisioaren galtzada edo autobidea ote? Horretaz aritu zen Xamar Klubaren bigarren saioan Orhipean liburu arrakastatsuaren bidez. Xamar, azkeneko urteetan borrokan aritu baita, Lourdes Iriondok esan zuen bezala, “euskaldunok gure kulturaren alde guda bizia egin behar dugula. Ez dela aski euskara gaixua eta horrelako lelokeriak esatea”. Guda bizi horren emaitzak dira, besteak beste, Orekan, Euskara jendea, Biziaroak: Herria (hizki larriz), bere osotasunean, ezagutzen hasteko.
Gauzatzen al da euskal kulturaren transmisioa euskal hedabideetan? Nola ailegatu gure gaztetxoengana? Zein izan daiteke familien zeregina? “Euskal hedabideak kultur leihoa” al dira? Hirugarren saioko gonbidatua Itziar Benede kazetaria izan zen eta baliabideak eskaini zizkien familiei etxean zein herrian edo hirian ere seme-alabak euskal kulturaz bizi ahal izateko. Egia baita, askotan, seme-alabak txikiak direnean eramaten ditugula euskal pailazoen emanaldietara, baina ondoren…? Euskal kulturaz elikatzen jarraitzen al dugu?
Honez gero, gauzatutako lehenengo hiru saioetan, jendetsuak ez izan arren, sortu da euskal kulturaz hausnarketarako aitzakia ederra, are gehiago, teknologia azkarren garaiotan.
_20191009131205Log.jpg)
